Nawigacja
JUBILEUSZ 700-LECIA GRABOWCA

JUBILEUSZ 700-LECIA GRABOWCA 

Plansza ustawiona u podnóża Góry Zamkowej.
Foto. Leon Sokołowski.


 Uroczystości jubileuszowe 700-lecia Grabowca zorganizowane w dniach 19 - 20 października 1968 r.

Z inicjatywy Komitetu Frontu Jedności Narodu, Gromadzka Rada narodowa w Grabowcu uchwałą nr XIV/20/67 z dnia 26 lutego 1967 roku powołała Komitet Ochodów 700-lecia Istnienia Grabowca. Zadaniem tego Komitetu jest nawiązując do historycznych tradycji Grabowca zapoznanie społeczeństwa z dziejami osady, oraz zmobilizować oraz bardziej uaktywnić mieszkańców w realizacji programu przebudowy oblicza naszego osiedla.
Działalność Komitetu została podzielona na dwie części. Pierwsza z nich obejmuje okres od powstania Komitetu do uroczystych Dni Obchodów 700-lecia. Druga część dotyczy samych Obchodów.
Komitet powołał nastepujące Komisje: 


   
I. Organizacyjną:

1. Dwojakowski Jan
2. Nowak Danuta
3. Musiej Wacław
4. Runkiewicz Jan
5. Janiuk Józef
6. Pedowski Bolesław
II. Gospodarczą:

1. Kłos Stanisław
2. Orłowski Wacław
3. Trybalski Tadeusz
4. Boczkowski Zygmunt
5. Sieczkowski Bolesław
6. Pedowski Ryszard
III. Imprez:

1. Kapica Wiesław
2. Karczmarczyk Roman
3. Ciszewski Kazimierz
4. Grudzińska Władysł.
5. Halicka Helena
6. Boczkowski Stanisław
7. Kuszyk Józef
8. Stopyra Ludwik
IV. Czynów społecznych:

1. Hawryluk Marian
2. Boniecki Piotr
3. Pawluk Edward
4. Mączka Zygmunt
5. Skóra Antoni
6. Marszałek Michał
7. Zawalski Mieczysław
8. Popek Edwarda
9. Nowoświatłowski St.
10. Ciszewski Edward
11. Poterucha Adam
12. Bubeła Zdzisław
13. Paul Kazimierz
14. Lisiuk Edward
  V. Propag.- historyczną:

1. Kołtun Celina
2. Krzyszczuk Adolf
3. Banaszkiewicz Stanisława
4. Ziarkiewicz Czesława
5. Kuszyk Irena
6. Trybalska Janina
7. Mazurkiewicz Irena
8. Foryt Irena

PREZYDIUM KOMITETU


1. Foryt Wincenty - przewodniczacy - nauczyciel przysposobienia wojskowego w Liceum grabowieckim
2. Banaszkiewicz Lucjan - zastępca przewodniczacego - lekarz weterynarii,
kierownik Lecznicy Wet. w/m
3. Boczkowska Regina - sekretarz - lekarz med. kierownik Ośrodka Zdrowia w/m
4. Nosko Tadeusz - członek - przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w/m
5. Mazurkiewicz Wojciech - członek - nauczyciel prac ręcznych w liceum w/m
6. Mołczan Kazimierz - członek - nauczyciel biologii w liceum w/m
7. Dwojakowski Jan - członek - dyrektor Banku Spółdzielczego w/m
8. Wawrzyniuk Tadeusz - członek - rolnik
9. Kłos Stanisław - członek - farmaceuta - kierownik apteki w/m
10. Kapica Wiesław - członek - nauczyciel matematyki w liceum w/m
11. Hawryluk Marian - członek - nauczyciel matematyki w szkole podstawowej w/m
12. Kołtun Celina - członek - nauczyciel historii w liceum w/m
     

 Poszczególne Komisje pracują wg własnych planów skoordynowanych ze sobą. W oparciu o te plany zorganizowano w początkowym okresie Izbę Pamiątek, wygłoszono kilka pogadanek na temat historii Grabowca. Szczególny nacisk położono jednak na pracę Komisji Czynów Społecznych. W ramach prac tej Komisji, ułożono w czynie społecznym jezdnię i chodniki na ulicy Skierbieszowskiej i Rynek na długości 200 mb. Zniwelowano teren i przygotowano wykop pod budowę jezdni na ul. Poprzecznej (obecnie 700-lecia). Zgromadzono klinkier i płyty chodnikowe, potrzebne do przebudowy ulic. Założono nowe trawniki i kwietniki. Przygotowano dokumentację na przebudowę ulic: Poprzecznej, Skierbieszowskiej, Górnej, Jatkowe i Rynek, oraz chodników przy ulicy Skierbieszowskiej, Górnej, Wojsławskiej, Rynek, Koziej i Hrubieszowskiej. Staraniem Społecznego Komitetu Obchodów 700-lecia otrzymano od Ministra Finansów jeden milion zł na popieranie czynów społecznych.
Komitet czyni starania w celu wzniesienia pomnika - obelisku upamiętniającego uroczystości związane z Obchodami 700-lecia istnienia Grabowca.
Komitet organizuje dwudniowe uroczystości związane z Obchodami 700-lecia w dniach 19 i 20 października 1968 roku.

PROGRAM UROCZYSTOŚCI

19.10.1968 r.

1. Powitanie zebranych i otwarcie uroczystości.
2. Przemówienie okolicznościowe - historia osady.
3. Sprawozdanie Komitetu Obchodów 700-lecia.
4. Odsłonięcie obelisku, złożenie wieńców
5. Sesja naukowa o przeszłości Grabowca
- referat - mgr Henryk Stamirski "Rozwój miasta"
- referat- mgr M. Horn "Ruchy społeczne w Grabowcu w I poł XVII w"
- referat - dr M. Stankowa "Dzieje powiatu i miasta do 1772 r."
- referat - mgr Paulowa "Szkoła elementarna w Grabowcu"
6. Film

20.10.1968 r.

1. Żakinada
2. Pokazy gimnastyczne
3. Koncert chóru i orkiestry
4. Rozgrywki sportowe
5. Zgaduj -zgadula na temat osady
6. Zabawa taneczna

 


 

Przebieg uroczystości wg. relacji Wacława Jaroszyńskiego "Siedem wieków Grabowca >>

 [...]W 1968 r. Grabowiec obchodził jubileusz siedemsetlecia istnienia, a także był miejscem inauguracji roku kulturalno-oświatowego w powiecie hrubieszowskim.



 

Pierwszym dniem obu uroczystości był 18 października, pierwszym natomiast mówcą — profesor Stanisław Krzykała, który wygłosił okolicznościowy referat. Mówił o radach folwarcznych i zmaganiach robotników rolnych z dziedzicami w latach 1918—1919. Działacze Towarzystwa Wiedzy Powszechnej mówili natomiast o zamierzeniach na przełom roku 1968/1969.

Pierwszy dzień uroczystości zakończyły występy Męskiego Chóru Rolników z Grabowca pod batutą Aleksandra Woźnickiego, śpiewano pieśni ludowe i partyzanckie.
 Na temat uroczystości jubileuszowej oraz 700 lat istnienia Grabowca zob.: „Kurier Lubelski" z 4 marca 1969 r.; ..Sztandar Ludu" z 5 marca 1969 r.; W. Jaroszyński, Bogate dzieje Grabowca, 700 udokumentowanych lat, „Sztandar Ludu'' z 5 stycznia 1967 r.

 

 
W drugim dniu jubileuszowych uroczystości, w sali świetlicy szkolnej, odbyła się sesja naukowa Gromadzkiej Rady Narodowej. Przewodniczył jej Tadeusz Piwiński — zastępca przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej. W sesji uczestniczyli także: sekretarz organizacyjny KP PZPR w Hrubieszowie — Edmund Sak, inspektor szkolny — Tadeusz Staniszewski, prezes TRH — Wincenty Piątak oraz goście: Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, Stefan Klukowski i Zbigniew Zalewski (z Warszawy), Zygmunt Mikulski (prezes Lubelskiego Oddziału Związku Literatów), Zbigniew Jakubik, dr Jan Gurba (archeolog), sędzia zamojski Edward Kozyra z małżonką, a z byłych mieszkańców osady — Bronisław Paul — przewodniczący koła „Wici". Ponadto byli obecni pracownicy Gromadzkiej Rady Narodowej, Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska", Banku Spółdzielczego i miejscowa młodzież szkolna.
Podczas trwania sesji wygłoszono kilka referatów — Maurycy Horn, rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, mówił o „Kryzysie powiatowego miasteczka Grabowca w pierwszej połowie XVII w. i walce jego mieszkańców z uciskiem feudalnym"; Henryk Stamirski, z Nowego Sącza, o „Rozwoju miasta Grabowca na przestrzeni dziejów"; Maria Stankowa z Lublina — „Dzieje powiatu grabowieckiego"; A. Pawłowska-Wielgus na temat: „Materiały do dziejów regionu grabowieckiego w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Lublinie; Wacław Jaroszyński o „Górze Zamkowej — symbolu Grabowca". Zaproszeni goście z Warszawy w swoich wystąpieniach zaakcentowali związki z ziemią hrubieszowską, gratulując mieszkańcom Grabowca osiągnięć dokonanych dla uczczenia jubileuszu siedemsetlecia osady. Po sesji goście zwiedzili Izbę Pamiątek, Górę Zamkową i zabytki miejscowego kościoła. „Ognisko harcerskie", na które złożyła się gawęda historyczna i pieśni harcerskie, wreszcie film „Barwy walki" uzupełniły program drugiego dnia.

W trzecim dniu uroczystości jubileuszowych zebrano się na wiecu na boisku szkolnym. Uczestniczyli przedstawiciele władz powiatowych, zaproszeni goście, mieszkańcy, młodzież szkolna, oraz kompania honorowa hrubieszowskiego garnizonu z orkiestrą. Otwarcia dokonał Tadeusz Sagadyn — przewodniczący Gromadzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu; referaty wygłosili: Tadeusz Nosko (przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w Grabowcu), mówiąc o najnowszych dziejach osady i Czesław Jarząbek (z Hrubieszowa), nawiązując do dawnego znaczenia Grabowca jako miasta i lat międzywojennych.


Od lewej - Wincenty Foryt - przewodniczący prezydium Komitetu Organiacyjnego. Od prawej - Regina Boczkowska - lek. med. -sekretarz prezydium Komitetu Organizacyjnego. 

W dniu tym w asyście kompanii honorowej wojska sekretarz organizacyjny KW PZPR Józef Frąckowiak dokonał odsłonięcia w rynku pomnika ku czci poległych w walkach o wyzwolenie narodowe i społeczne.

Odczytano apel poległych.

Ponadto Józef Frąckowiak i Jan Dwojakowski dokonali wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę Banku Spółdzielczego i otwarcia odcinka wodociągu. 

W dniu tym, równie uroczyście, przekazano społeczeństwu osady przebudowaną ulicę Skierbieszowską, a dawną Poprzeczną przemianowano na ulicę 700-lecia, budynek dla Ośrodka Kultury Rolnej i mieszkania dla jego pracowników.
 

Akcentem kończącym uroczystości jubileuszowe w Grabowcu było wręczenie gościom z Hrubieszowa i Lublina oraz kierownikom Wydziału Gospodarki Komunalnej WRN w Lublinie i Przedsiębiorstwu Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę „Wodrolu" oraz członkom Komitetu Obchodu rocznicy, medalu „700-lecia Grabowca". Na awersie medalu widnieje mapa powiatu hrubieszowskiego z zaznaczonym na niej położeniem Grabowca. U dołu, po lewej stronie, znajduje się zaś herb (mur forteczny z trzema basztami) i cyfry 1268—1968... 

 Fot. Leon Sokołowski. 

 (Z książki Wacława Jaroszyńskiego "Siedem wieków Grabowca >>

Album - zdjęcia z obchodów 700-lecia Grabowca >>

Chór 700-lecia


 

Rewers Medalu 700- lecia

Średnica: 40 mm.

Waga: 24 g

Artysta plastyk - projektant: nn.