Publikacja do pobrania >>plik pdf 21,9 KB

Gaz z łupków wtargnął szturmem na agendypolityczne w Polsce i Europie i trafił do świadomości społeczeństwa około 2011 roku. Stosunkowo często można było wtedy usłyszeć, jak politycy, naukowcy, dziennikarze i urzędnicy wkraju i za granicą prezentowali potencjalne korzyści płynące z eksploatacji gazu, rozpalając nadzieje opinii publicznej na niezależność energetyczną, rozwój przemysłowy, a nawet egalitarny podział zysków z wydobycia w postaci krajowego funduszu emerytalnego...(Anna Szołucha). 

W tym szleństwie z gazem łupkowym swoją historię miała także gmina Grabowiec a w szczególnści mała wieś Żurawlów. Mieszkańcy Żurawlowa i okolicznych wsi podjęli nierówną walkę w formie protestu z wielkim światowym koncernem  o ochronę wód i środowiska naturalnego. Był to jeden z nadłużej trwających tego rodzaju protestów naświecie. Trwał ciągle przez czterysta dni. W prezentowanej publikacji na 293 stronach zebrałem artykuły prasowe, internetowe, zdjęcia a także informacje z lokalnych telewizji. Jest to historia bez precedensu na skalę światową. Zdesperowani mieszkańcy walczą osamotnieni o zachowanie czystości środowiska naturalnego w którym żyją i pracują. Zapraszam do lektury...

 tpg-grabowiec.pl/PUBLIKACJE/Wielki-protest-malej-wsi.pdf

K r o n i k a Stowarzyszenia „Pamięć i Nadzieja” w Chełmie 2009 - 2019

Publikacja poświęcona ludziom, którzy bezinteresownie podjęli działania dla postawienia pomnika w Chełmie w celu  uczczenia ofiar ludobójstwa Polaków na Kresach Wschodnich dawnej Polski.

Polecam zainteresowanym genezą budowy Pomnika Wołyńskiego w Chełmie oraz gehenną Polaków na Kresach Wschodnich w latach 1939- 1946.Opracowanie to poświęcam pamięci mojego Kolegi Stanisława Senkowskiego i dedykuję wszystkim zaangażowanym w budowę w Chełmie Pomnika Wołyńskiego.

GRABOWIEC 750 LAT. ALBUM JUBILEUSZOWY. Wyd. 2. Tom III

Drugie wydanie Albumu Jubileuszowego z okazji 750 lat Grabowca.
w trzech tomach.

Trzeci tom liczy aktualnie 151 stron i nie jest zakończony.

GRABOWIEC 750 LAT. ALBUM JUBILEUSZOWY.

Wyd. 2. Tom II

Drugie wydanie Albumu Jubileuszowego z okazji 750 lat Grabowca w trzech tomach. Drugi tom liczy aktualnie 248 stron i jeszcze nie został zakończony.

Zapraszam do czytania i oglądania tomu drugiego.
Niebawem opublikuję trzeci tom obejmujący lata 2011-2019.
Będę wdzięczny za uwagi i uzupełnienia.

Tadeusz Halicki

GRABOWIEC 750 LAT. ALBUM JUBILEUSZOWY.

Wydanie drugie. Tom I

Drugie wydanie Albumu Jubileuszowego z okazji 750 lat Grabowca.
w trzech tomach. Pierwszy tom liczy aktualnie 287 stron i jeszcze nie został zakończony.

Wiele z zebranych zdjęć nie zamieściłem w pierwszym wydaniu Albumu z powodu ograniczonej objętości wydania jubileuszowego. Uznałem jednak, że powinny zostać opublikowane aby ocalić
je od zapomnienia. Stąd moja decyzja opracowania wydania drugiego w trzech tomach, poprawionego i uzupełnionego.

Zapraszam do czytania i oglądania tomu pierwszego.
Niebawem opublikuje pozostałe dwa tomy.
Będę wdzięczny za uwagi i uzupełnienia.

Tadeusz Halicki

Album, format A4, stron 236

Do pobrania plik pdf 22,2 MB

Z ustnych przekazów i lakonicznych kronikarskich zapisów wynika, że początki istnienia Ochotniczej Straży Pożarnej w Grabowcu sięgają roku 1918, a więc roku w którym Polska odzyskała niepodległość.Jak na tle tych burzliwych wydarzeń, w minionych latach funkcjonowała nasza ochotnicza straż pożarna, jacy ludzie byli w jej władzach, jakim sprzętem dysponowała - a jakim dysponuje obecnie. Te fakty uważny Czytelnik znajdzie w prezentowanej publikacji.Jednostkę grabowiecką ochotniczej straży pożarnej pokazuję na tle pozostałych jednostek na terenie gminy. Uważam, że w takim kontekście obraz działania OSP w Grabowcu jest bardziej rzetelny i konkretny. W celu uzupełnienia informacji wynikających z prezentowanych zdjęć, przytaczam w całości sprawozdania składane podczas Gminnych Zjazdów Delegatów ze wszystkich osp na terenie gminy w okresach pięcioletnich kadencji (2001, 2006, 2011, 2016). Sprawozdania te zawierają wiele cennych informacji - nie tylko o ludziach, ale także o warunkach w jakich przyszło działać strażakom ochotnikom finansowanych przez samorząd wiejski.Uznałem, że dokumenty i zdjęcia na temat naszej jednostki OSP należy zebrać, uporządkować  i opisać w jednej publikacji. Dobrze by było ten Album wydać drukiem, ponieważ jak dotychczas to papier jest najtrwalszym nośnikiem informacji dla następnych pokoleń.

Publikację tą dedykuję strażakom założycielom, kontynuatorom działalności, ich rodzinom oraz tym wszystkim, którzy przyczynili się do rozwoju i trwania Ochotniczej Straży Pożarnej w Grabowcu.

Tadeusz Halicki
p/s

Praca nad nad Albumem jeszcze trwa, ponieważ  ciągle przybywa nowych materiałów. Wymagają także uzupełnienia i korekty niektóre opisy publikowanych zdjęć.Niebawem pokażę projekt okładki Albumu. Będę wdzięczny za wszelkie  uwagi i informacje do Albumu.

Broszura, format A4, stron 53

Do pobrania >>

Broszura: format B5, stron 20.

Do pobrania >>

Album 217 stron, format A4

Plik pdf -26,7 MB

Okładka >>pdf

W drugiej połowie sierpnia br. zostanie wydany drukiem.

217 stron plus okładka

Album powstał  z  okazji    jubileuszu  750-lecia  Grabowca,  który  przypada  w roku 2018 i tym samym wpisuje się w  setną rocznicę odzyskania przez Pol-skę niepodległości. Niniejsza publikacja zawiera rys historyczny Grabowca  i wiele zdjęć dotychczas nie pu-blikowanych. Prezentowane  są fotografie  archiwalne  i współczesne,  które  niekiedy wzajemnie  się  nakładają obrazując  zmiany jakie zaszły w Grabowcu na  przestrzeni minionych  lat.   Dokumentacja fotograficzna obejmuje ponad stuletni okres w dziejach naszej miejscowości. Począwszy od zdjęć mieszkańców Grabowca powołanych do armii carskiej  w roku 1915 poprzez kolejne lata i dekady aż do okresu współczesnego.Archiwalne zdjęcia pobudzą wyobraźnię Czytelnika  - starszym przywołają wspomnienia a młodszym zaprezentują Grabowiec i ludzi, których już nie ma wśród nas.   Wiele jest aspektów fotografii, jeden wydaje się najważniejszy i ciagle nie docenia -ny.  Jest nim zdolność przekazywania pamięci o przeszłości.  Każda fotografia coś mówi i coś znaczy. Nawet te najbardziej zwyczajne po latach stanowią dokument - często dziś lekcważonych  i niezauważanych  wydarzeń. To dzięki fotografii widzimy realny obraz mininych lat.

Tadeusz Halicki

Folder promujący Grabowiec i całą gminę, wydany z okazji jubileuszu 750-lecia Grabowca.

W drugiej połowie sierpnia br.zostanie wydany drukiem.

36 stron, format A5

Plik pdf >> 2,1 MB 

Przemija czas, odchodzą ludzie, a z nimi odchodzi też coraz bardziej w zapomnienie wielowiekowa tradycja, dawny styl ży­cia, wiara, obrzędy, wierzenia i zwyczaje. Postęp techniczny przyczynił się do znacznych udogodnień w życiu codziennym, ale zarazem doszło do zdegradowania utartych od wielu poko­leń wartości, zburzono harmonię człowieka z przyrodą, podwa­żono więź człowieka z siłami nadprzyrodzonymi (ludowa teo­logia porządku świata, wzmocniona i ubogacona ideą chrześci­jaństwa). Każdy wierzący szukał u Boga za pośrednictwem Matki Boskiej i świętych wsparcia w potrzebach dnia codziennego i świątecznego. Zwracano się do Stwórcy jako do jedynego, naj­wyższego autorytetu we wszelkich prawach i normach etycz­nych. Cały porządek rocznego i rodzinnego działania oddawał poczucie właściwego rozumienia ugruntowanej hierarchii ludowo-religijnej, zapewniającej ład i bezpieczeństwo.

Dziś z coraz większą siłą zaczyna brakować tych wartości. Po­jawiają się tzw. pop-kultury, agresywne wobec dawnych ducho­wych i społecznych wzorów życia, lansujące ekspansywne formy aktywności, bez zachowania sprawdzonych wartości, tworzące własne na zasadzie siły, cwaniactwa, sprytu i fizycznego przebicia...

Publikuję siedem opowiadań prof. Wiktora Zina z książki " Półgłosem i ciszą" wydanej w 1998 roku.

Aktualnie książka niedostępna w księgarniach, może jeszcze w antykwariatach i bibliotekach.

Warto przeczytać te opowiadania, ponieważ ich tematyka wiąże się z pobliskim Hrubieszowem (rodzinnym miastem prof. Zina) a także z naszym Grabowcem - w opowiadaniu "Mały Katyń". Do pliku książki dołączyłem kilka grafik Autora, które nie są publikowane w/w zbiorze opowiadań.

Jest to  Wybór opowiadań przedstawionych przez prof. Wiktora Zina przed mikrofonem Radia Bis.

Autor wspomina lata dzieciństwa i młodość. Opowiada o ciekawych, czasami niesamowitych zdarzeniach i ludziach z rodzinnego Hrubieszowa czy krakowskiego Kazimierza, gdzie mieszkał na stancji u ojców augustianów studiując architekturę. Wraca wspomnieniami do okresu wojny i czasu powojennego na wschodnich terenach Polski. Książka jest bogato ilustrowana "piórkiem i węglem" przez Autora. Dla miłośników gawęd profesora Zina do każdego egzemplarza dołączona jest płyta kompaktowa. Wymiary 12cm x 17cm.

Pobierz Plik pdf >>

Hrubieszowskie terra incognita

(...) Oddajemy w Państwa ręce publikację specyficzną. Z jednej stro ny jest to klasyczna, atrakcyjne graficznie kompendium podsta­wowej wiedzy na temat znanych i nieco mniej znanych sylwetek związanych z regionem hrubieszowskim. Z drugiej natomiast, jest to forma przewodnika, w którym w zupełnie subiektywny sposób wybrane zostały miejsca godne odwiedzenia, związane z twórcami - poetami, rzeźbiarzami, malarzami, których losy splotły się z Hrubieszowem i okolicami. Niektóre z tych postaci będą Państwu doskonale znane - nazwiska takie jak Bolesław Prus, Bolesław Leśmian, czy znany z telewizyjnego cyklu „Piórkiem i węglem" Wiktor Zin, na trwałe wpisały się w naszą świadomość. Jednak sylwetek, godnych przybliżenia jest zdecydowanie większa liczba. Przedstawiamy je z nadzieją, że ich życie i twórczość, uka­zane przez pryzmat konkretnych miejsc na mapie Hrubieszowszczyzny, zachęci Państwa do podążenia ich śladem.

Bartłomiej Bartecki Dyrektor Muzeum im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie

Więcej >>

Wstęp

Przedmiotem pracy są dzieje kultury muzycznej, jaka rozwijała się w Grabowcu i jego najbliższych okolicach. Pierwszą inspiracją i zachętą dlaautora niniejszego opracowania, mieszkańca gminy Grabowiec, stała sięogólna i fragmentaryczna własna wiedza o miejscowości i jej życiumuzycznym – chórach, zespołach, muzykach etc. Rozpoczęcie poszukiwań źródłowych, zebrane materiały, rozmowy ze świadkami, pozwoliły na odsłonięcie dość bogatej historii z lokalnej kultury muzycznej, wartej opisania. Dzieje grabowieckiej kultury muzycznej sięgające początku XVIIwieku, a kończące się na dobie obecnej, przedstawione są w porządku chronologicznym.

Pierwszy rozdział (Z dziejów Grabowca i jego kultury) poświęcony jest historii Grabowca i jego przeszłości kulturalnej, w takim zakresie, aby przedstawić charakterystykę ośrodka, który ma być zaprezentowany od strony muzycznej. W rozdziale drugim (Inicjatywy muzyczne w początkach XX wieku i II Rzeczypospolitej) omówione sądziałania muzyczne w Grabowcu do roku 1939, poprzedzone też kilkoma informacjami o faktach dotyczących muzyki z XVII-XIX wieku. Trzeci najobszerniejszy rozdział pracy (Zespoły muzyczne w okresie powojennym iw czasach współczesnych) traktuje o życiu muzycznym, jakie rozkwitało w Grabowcu po roku 1945 – stopniowo wraz z kolejnymi dekadami, intensyfikujące się, coraz bogatsze. Całość opracowania dopełniły materiały zamieszczone w Aneksie: liczne fotografie, faksymile niektórych dokumentów, wybrane utwory muzyczne, a także nagrania fonograficzne zebrane na płycie CD.

Podstawą źródłowa stały się kroniki i dokumenty przechowywane wGminnym Ośrodku Kultury w Grabowcu, dokumenty parafii św. Mikołajaw Grabowcu, liczne materiały będące własnością prywatną, określone pozycje z literatury naukowej i popularnej, wiadomości zamieszczone na stronach internetowych, wreszcie – bezcenne relacje osób, które zechciały się podzielić z autorem swoją wiedzą.

W tym miejscu chciałbym złożyć serdeczne podziękowaniawszystkim osobom, które okazały mi pomoc: Panu Henrykowi Kulikowi,Pani Elżbiecie Nowak (dyrektorowi Gminnego Ośrodka Kultury w Grabowcu), Księdzu Zygmuntowi Żólkiewskiemu (proboszczowi parafii św. Mikołaja w Grabowcu), Panu Ryszardowi Karczmarczukowi (za udostępnienie nagrań Chóru Ziemi Grabowieckiej). Za podzielenie się ze mną informacjami i materiałami podziękowania należą się także: Paniom: Janinie Sałacie i Irenie Sokołowskiej, Panom Wacławowi Chodunowi, Józefowi Iwanienko, Edwardowi Kanikule, Stanisławowi Pawłowskiemu i Krzysztofowi Świca. Bez życzliwości wszystkich wymienionych osób praca niniejsza nie mogłaby powstać.

>>pdf -7,36 MB

Wydawnictwo okolicznościowe z okazji Jubileuszu 30-lecia Orkiestry Dętej i Kapeli Ludowej z Grabowca
Gminny Ośrodek Kultury w Grabowcu

Tradycje orkiestr dętych w Grabowcu sięgają początku XX wieku, kiedy to pod koniec lat 20 powstała Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Grabowcu.Funkcję kapelmistrza zespołu, od początku i prawdopodobnie aż do wybuchu II wojny światowej, pełnił jan Łapiński, mieszększych inicjatyw muzycznych. Wiadomo, że obok chóru kościelnego istniał zespół muzyczny trudniący się oprawą wesel, uświetniający również uroczystości państwowe odbywające się w gminie. Jego skład instrumentalny przedstawiał się następująco: klarnet, trzy trąbki, tenor, baryton, dwa akordeony i bęben. Podobny zespół istniał w latach sześćdziesiątych...

Więcej >>

Pobierz książkę >> plik pdf 330 MB

SIEDEM WIEKÓW GRABOWCA

O autorze:

Wacław Jaroszyński jest autorem licznych publikacji, dotyczących dziejów ziemi hrubieszowskiej i losów jej mieszkańców. Napisał wiele artykułów do lokalnych gazet a m.in. artykuł „Władysław Czachurski artysta malarz, 1850-1911” zamieszczony w Kalendarzy Lubelskim z 1982 roku.
Siedem wieków Grabowca jest pokłosiem zainteresowań i badań Autora nad dziejami dawnego miasta królewskiego w ziemi bełskiej – Grabowca. O Grabowcu wzmianki pojawiły się już w 1268 r. Do drugiej połowy XVII wieku, był centrum politycznym i gospodarczym dość rozległego terytorium aby w 1807 roku stać się miastem prywatnym. W roku 1869 Grabowiec przemianowany został na osadę. Książka stanowi pierwszy syntetyczny zarys historii Grabowca. Więcej >> 

POWIAT GRABOWIECKI W r.1472 - Najstarsza przeszłość Grabowca i jego okolicy. 

Henryk Stamirski

1.Najstarsze miejscowości na terytorium pow.grabowieckiego, 2.Rola dawnego Grabowca. 3.Jego przywileje. 4.Szos. 5.Herb miasta. 6.Wójtowie dziedziczni. 7.Zamek. 8.Starostowie grabowieccy. 9.Parafie. 10.Klęski żywiołowe. 11.Księgi grodzkie i ziemskie grabowieckie.

Powiat grabowiecki zajmował w latach 1368 - 1774 północno-zachodnią część ziemi bełskiej, rozciągając się między górnym 'biegiem Wieprza a środkową Huczwą.
Właśnie na tym obszarze promieniował już przed tysiącem lat gród Czerwień, naonczas ośrodek polityczny i strategiczny ziemi czerwieńskiej a od r.1018 zarzewie walk i sporów terytorialnych polsko-ruskich. WIĘCEJ >> 

MAŁY KATYŃ
(Rozdział z książki Wiktora Zina „Półgłosem i ciszą” – Warszawa 1998)

Wydarzyło się 17 września. Niewielu jednak miało świadomość że w granicach Polski zjawią się nowi, okrutni okupanci. Tutejsi ludzie znali na ogół język rosyjskie chętnie słuchano Moskwy. Radio sowieckie głosiło, że uciemiężonej Polsce należy jak najrychlej pomóc. Na pomoc tę wielu oczekiwało. Najbardziej entuzjastycznie do bolszewików ustosunkowani byli Żydzi. W prowadzonych rozmowach zapowiadali: „Wy teraz zobaczycie, co to dobrobyt i jak naprawdę wygląda wolność. Teraz zacznie się nasz czas. Z perspektywy lat nieświadomość tych ludzi budzi już tylko politowanie. Wielu mieszkańców wyszło tego niedzielnego dnia na ulicę, by stwierdzić, co u Ruskich zmieniło się od czasów carskich. Rozmawiano z żołnierzami, częstując ich tytoniem. Tamci pożywienia przyjmować nie chcieli, chociaż w ich oczach czaiło się pożądanie, zwłaszcza na widok pszennego chleba i słoniny. Dziwna to była armia. W brezentowych butach, z karabinami na konopnych sznurkach, w postrzępionych szynelach. Mój dziadek skwitował swe wrażenie trafnie:
— Cóż pewnego można o nich powiedzieć — chyba tylko to, że jest ich bardzo dużo.  WIĘCEJ >>

Grafika Wiktora Zina .

Cały rozdział do pobrania - plik pdf - 94,5 KB >>
Fotoreportaż z uroczystosci odsłonięcia pomnika pomorodwanych polskich żołnierzy w Grabowcu-Górze >> 

STUDIA Z DZIEJÓW GRABOWCA

SŁOWO WSTĘPNE

W roku 2003 przypada sześćdziesiąta rocznica wysiedlania ludności Zamojszczyzny z obszaru, który w planach hitlerowskiej III Rzeszy przeznaczony był dla osadnictwa niemieckiego.
Sposób przeprowadzenia tej akcji, metody i precyzja świadczą o niespotykanej, wyrafinowanej i wrogiej polityce okupanta wobec ludności polskiej. Grabowiec i okolice były w centrum tego zbrodniczego przedsięwzięcia.
Ukazanie się Studiów z Dziejów Grobowca przypomni trudne dzieje regionu i całej Zamojszczyzny w okresie II wojny światowej.
Tom zawiera trzy odrębne części opracowane przez trzech autorów:
1/ Józefa Kusa Księgi miejskie Grobowca (l643-1811),
2/ Bolesława Czaty Relacje z okresu II wojny światowej 1939-1945,
3/ Elżbiety Widymy Słownik pojęć z zakresu gwary lokalnej. WIĘCEJ >>

(Obok - Strona tytułowa książki - foto na okładce - Tadeusz Halicki)

MOJA DROGA DO KAPŁAŃSTWA

 

PRZEDMOWA
Ukazanie mojej drogi do kapłaństwa nie jest łatwe. Wymaga odwagi, by mówić o przeszłości, nie zawsze jasnej, by wiarygodnie odtworzyć dzieje jednego z wielu mieszkańców Grabowca, walczącego z samym sobą, z niebezpieczeństwami grożącymi ze strony hitlerowskich Niemiec, zwaśnionych z Polakami Ukraińców, jak i sowieckiej Rosji. I z tym wszystkim trzeba było podjąć nierówną walkę, by utraconą niepodległość odzyskać.
Opublikowane w tej książce fragmenty opisu walk i różnorakich zdarzeń nie roszczą sobie pretensji do ich naukowego naświetlenia, lecz są zachętą do zapoznania się z opiniami i refleksjami ludzi, którzy tę rzeczywistość tworzyli. Zaprezentowane przeze mnie wspomnienia mają charakter skrótowy. Jestem przekonany, że zebrany w tej niewielkiej książce materiał, który ukaże się w 50 rocznicę mojego kapłaństwa, stanowić będzie dodatkowe źródło informacji, a być może pobudzi Czytelnika do refleksji i zachęci do sięgnięcia po inne opracowania czy wspomnienia związane z najnowszymi dziejami naszej Ojczyzny. Więcej >> 

ŁUNY NAD HUCZWĄ I BUGIEM

Walki oddziałów AK i BCh w Obwodzie Hrubieszowskim w latach 1939-1944
Wacław Jaroszyński , Bolesław Kłembukowski, Eugeniusz Tokarczuk 

 

PRZEDMOWA Zarząd Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Zamościu publikując opracowanie "Łuny nad Huczwą i Bugiem — walki oddziałów AK i BCh w Obwodzie Hrubieszowskim w latach 1939-1944" pragnie by z jego treścią zapoznało się społeczeństwo regionu, choć nie tylko. Wszak na tym terenie ludność polska, jak w żadnym innym powiecie po tej stronie Bugu zmuszona była walczyć z dwama wrogami: Niemcami i Ukraińcami. Starszemu pokoleniu opracowanie przypomni drakońskie zarządzenie okupanta odnośnie kontygentów zbożowych i mięsnych oraz stosowane metody ich egzekwowania. Przypomni pacyfikację, palenie zagród i zbiorową odpowiedzialność za ukrywanie jeńców radzieckich.  WIĘCEJ >>

ZAMOJSZCZYZNA W OKRESIE OKUPACJI HITLEROWSKIEJ

(RELACJE WYSIEDLONYCH I PARTYZANTÓW)

Materiały opracowała i wstępem poprzedziła ALINA GLIŃSKA

Przedmowę napisał JERZY ŚLĄSKI

INSTYTUT WYDAWNICZY • PAX • 1968
Dzięki Instytutowi Wydawniczemu PAX do rąk czytelnika dociera ta jedyna w swoim rodzaju książka: wybór relacji o męczeństwie i walce Zamojszczyzny w latach minionej wojny.
Wyłonione one zostały z materiałów nadesłanych na konkurs, ogłoszony w 1963 roku przez redakcję WTK.
Pisali je uczestnicy, bądź naoczni świadkowie tamtych wydarzeń; z tego też względu przedstawiają one dużą wartość dokumentarną, wzbogacają wiedzę o tym dramatycznym, a tak nie wystarczająco jeszcze znanym rozdziale naszych wojennych dziejów, jakim była szalejąca na Zamojszczyźnie hitlero-ska akcja wysiedleńczo-pacyfikacyjna. Jak sądzimy — staną się one cenną pomocą dla historyków II wojny światowej, a szczególnie dla tych spośród nich, którzy zajmują się badaniami okresu okupacji hitlerowskiej w Polsce. WIĘCEJ >>  

Jan Grygiel

ZWIĄZEK WALKI ZBROJNEJ ARMIA KRAJOWA W OBWODZIE ZAMOJSKIM 1939-1944

 
Szkice, wspomnienia, dokumenty Redakcja naukowo i wstęp ZYGMUNT MAŃKOWSKI
Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1985
W ogólnych dziejach okupacji niemieckiej na ziemiach polskich losy Zamojszczyzny stanowią niewątpliwy ewenement. Ziemia zamojska to region historyczny, który w latach okupacji skupiał na sobie powszechną uwagę. Stał się bowiem obszarem, na którym zarówno polityka okupanta, jak i polski (i radziecki) ruch oporu przejawiły się w sposób niezwykły i niepowtarzalny. Dodajmy jeszcze jedno: wydarzenia w tym regionie mają w dużej mierze charakter ponadregionalny i jak w soczewce skupiają losy i postawy Polaków w latach najcięższej próby dziejowej. To, co się stało na Zamojszczyźnie, miało być udziałem całego kraju, a Zamojszczyzna nazwana została bądź „poligonem SS", bądź ,,Sonderlaboratorium SS"..WIĘCEJ >>  

ZA CO ZGINĘLI UKRAIŃCY?

 

W Tygodniku Polski Wschodniej -Magazyn Kresowy Nr 6 w 1966 r. zmieścił artykuł „ZA CO ZGINĘLI UKRAIŃCY", w odpowiedzi historykowi Daszkiewiczowi i nie tylko jemu - czy Polacy zlikwidowali inteligencję ukraińską? Mało znane karty z dziejów współpracy Ukraińców z Niemcami, o popach, wysiedleniach i bojówkach SS Galizien.
Na łamach „Gazety Wyborczej", pod redakcją Adama Michnika, przetoczyła się, w ciągu kilku ostatnich miesięcy ubiegłego roku, dyskusja polsko - ukraińska w postaci wielu artykułów prasowych „Szukanie prawdy - Wołyń".
Dyskusja ta dotyczyła w ogóle stosunków polsko - ukraińskich, a w szczególności wprost niewyobrażalnych mordów dokonanych przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej, zamieszkującej od wieków Kresy Wschodnie. 
Więcej >>  

Folder promujący naszą Gminę i Grabowiec.
 

Wydany w nakładzie 5000 egz. przez tut. Urząd Gminy.
Folder wydało Wydawnictwo FOTOPRESS, 22-400 Zamość, ul. Peowiaków 80.
Zdjęcia i opracowanie graficzne – Jerzy Cabaj

 Więcej >> 

Regina Boczkowska

Służba zdrowia ziemi grabowieckiej 1944-2000

22 listopada 2008 r. została wydana drukiem "Kronika służby zdrowia ziemi grabowieckiej 1944-200" autorstwa lek. med. Reginy Boczkowskiej. Chronologiczne zapisy w kronice dają obraz przeobrażeń w służbie zdrowia Grabowca od okresu powojennego (1944) poprzez budowę nowego ośrodka zdrowia w czynie społecznym (1964) stały jego rozwój i działalność do 2000 roku. W opracowaniu zagadnień zdrowotnych ujęto dokumentowane dane statystyczne w formie wykresów i zdjęć. Kronikę kończy wykaz wszystkich zatrudnionych pracowników w ośrodku zdrowia, izbie porodowej i aptece od 1944 roku do 2000 roku. Opracowanie to jest częścią historii Grabowca. Czytając kronikę należy uwzględnić fakt, że zapisy i sformułowania są w znacznej części zgodne z oryginałem i należy je dopasować do dat tam występujących.

Więcej >> 
 

Władysława Czachórskiego żywot i sprawy

Na okładce: Fragment obrazu W. Czachórskiego „Zadumana", 1883 r. Własność Muzeum Narodowego w Warszawie

Skład „Bez Erraty" Zbigniew Dyszczyk © Wacław Jaroszyński, Lublin 2004 ISBN 83-227-2304-0. Wydawnictwo Uniwersytetu Mani Curie-Skłodowskiej 20-031 Lublin, pi. Marii Curie-Skłodowskiej 5, tel. (0-prefiks-81) 537-53-04 www.press.umcs.lublin.pl , Dział Handlowy: tel./faks (0-prejiks-81) 537-53-02. e-mail: ress@ramzes.umcs.lublin.pl 

Publikacja ukazała się w roku 60 lecia Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Władysław Czachórski, urodzony w Lubłinie w 1850 roku, słynął jako malarz pięknych kobiet. Studiował i mieszkał w Monachium. Utrzymywał żywe kontakty z łiczną w tym
mieście kołonią artystów polskich. Okresy lata spędzał w rodzinnym dworku w Grabowczyku w gronie ziemian.
Autor książki, korzystając z dziennika malarza oraz jego korespondencji, kreśli na barwnym tle życia artystycznego centrum Europy ostatnich dekad XIX i pierwszych łat
XX wieku ciekawe losy artysty i jego —cieszących się ogromnym powodzeniem — obrazów. Więcej >>

Losy dzieci z zamojszczyzny wysiedlonych do powiatu siedleckiego w latach 1943-1945

Beata Kozaczyńska

Polityka okupanta niemieckiego wobec narodu polskiego przewidywała zróżnicowane formy eksterminacji, zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej. Najbardziej tragiczny epizod zbrodniczej działalności hitlerowców, nie mający precedensu w całej okupowanej Europie (z wyjątkiem tzw. rozwiązania kwestii żydowskiej i Romów), stanowi akcja wysiedleńczo-osadnicza na Zamojszczyźnie, rozpoczęta w nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. wysiedleniem Skierbieszowa i sąsiednich wsi w powiecie zamojskim'. Dramat ludności Zamojszczyzny wiązał się z realizacją hitlerowskiego Generalnego Planu Wschodniego (Generalplan Ost), opracowanego w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy, pod osobistym kierownictwem dowódcy SS i policji Heinricha Himmlera^ Przewidywał on zgermanizowanie całej Europy Wschodniej. Zamierzano utworzyć wzdłuż granicy przyszłej Wielkiej Rzeszy „germański wał ochronny" oddzielający terytoria „tysiącletniej Rzeszy" od nieskolonializowanego jeszcze Wschodu, zamieszkiwanego przez „podludzi" oraz zabezpieczającego zaplecza niemieckiej armii. Zgodnie z założeniami tego planu Zamojszczyzna stanowiła pierwszy obszar kolonizacyjny w Generalnej Guberni.  Więcej >> 
 

Jan Kalisz

HARCERSTWO HRUBIESZOWSKIE 1918 -1939

Od autora
Pozycja „Harcerstwo Hrubieszowskie w latach 1918-1939" z pewnością nie powstałaby gdyby nie pomoc, życzliwość wielu bezinteresownych ludzi.
Pragnąłbym złożyć im wyrazy najwyższego szacunku i podziękowania. Dziękuję serdecznie dyrektorom szkół i paniom bibliotekarkom za udostępnienie i korzystanie z kronik szkolnych, harcerskich i innych materiał&´w. Z tychże kronik, a także ze zbiorów prywatnych pochodzą zdjęcia zamieszczone w książce. Bez nich niniejsza pozycja straciłaby wiele. Są to dokumenty minionego czasu, w wielu wypadkach nigdy i nigdzie nie publikowane. Tym bardziej więc należą się słowa podzięki osobom, które udostępniały mi te cenne materiały.
Szczególnie chciałbym podziękować dyrektorowi Liceum Ogólnokształcącego im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie panu Bolesławowi Pycowi i przemiłym paniom bibliotekarkom z tego liceum...  Więcej >>  

Jan Kalisz

NAUCZYCIELSTWO HRUBIESZOWSKIE  W OKRESIE OKUPACJI HITLEROWSKIEJ

Motto: Umarli, spaleni, rozstrzelani dla was piszę, koledzy młodości Oto ciągnie nurt ziemi nad wami i szumi - szumem roślin. Tadeusz Borowski
Nauczycielom, którym przyszło żyć w tamtych latach oraz ich rodzinom pracę tę poświęcam. Autor

WSTĘP

 
Gdy przeglądałem stare kroniki szkolne szukając materiałów o hrubieszowskim harcerstwie, zaintrygowała mnie sytuacja w jakiej przyszło żyć dzieciom, młodzieży i nauczycielom hrubieszowskim w okresie okupacji.
Te wspaniałe kroniki, pisane systematycznie przez ludzi obdarzonych sporym talentem literackim, niejednokrotnie z narażeniem życia, są dokumentem tamtych czasów, oddają w sposób niezwykle wnikliwy atmosferę lat okupacji, codzienne troski i problemy z jakimi przyszło się zmierzyć hrubieszowskim nauczycielom... Więcej >>

Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego

Józef Niedźwiedź 

Przygotowana przez Józefa Niedźwiedzia publikacja jest opracowaniem interesującym i opartym na solidnych podstawach źródłowych. Autor wykorzystał zasoby archiwalne, dotyczące omówionych miejscowości, zgromadzone w Archiwum Państwowym w Lublinie i Zamościu. Są to źródła drukowane historyczne, kartograficzne i ikonograficzne. Kwerenda archiwalna nie pozwoliła w pełni, zdaniem Autora, na wyczerpującą konstrukcję merytoryczną wszystkich miejscowości, ponieważ "większość..., posiada olbrzymią lukę w materiale historycznym". Mimo tych trudności, hasła w Leksykonie ujednolicono pod względem zakresu rzeczowego.
Autor przyjął interesującą konstrukcję pracy. Rys historyczny Zamojszczyzny ma charakter wprowadzający czytelnika w problematykę merytoryczną pracy. Periodyzacja obejmuje czasy najdawniejsze, okres wczesnohistoryczny (VI - XII w.), okres historyczny (XIV - XVIII w.), nowożytny i współczesny (XIX - XX w.)...więcej >>>

Wacław Jaroszyński

Z nieludzkiej ziemi. 33 miesiące zesłania na Uralu

 Wacław Jaroszyński urodził sie 16 lipca 1919 roku w Górze Grabowcu (pow. Hrubieszów).
Podczas II wojny światowej uczestniczył w konspiracyjnym ruchu oporu, dostarczając komunikaty z nasłuchu radiowego. Zaprzysięzono go w styczniu 1940. W organizacji niepodległościow